Spacer z psem po lesie to dla wielu właścicieli czworonogów codzienna forma rekreacji i kontaktu z naturą. Jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, że spuszczenie psa ze smyczy na terenach leśnych może nie tylko zagrażać dzikiej przyrodzie, ale również skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi. W Polsce obowiązują konkretne przepisy zakazujące puszczania psów luzem w lesie – niezależnie od tego, jak dobrze pies jest ułożony i czy reaguje na komendy. W niniejszym artykule przybliżamy, co grozi za puszczanie psa luzem w lesie i dlaczego warto przestrzegać tych przepisów.
1. Co mówią przepisy?
Podstawowe regulacje w tej kwestii zawarte są w:
- Ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 530),
- Ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt,
- Kodeksie wykroczeń (Dz.U. 1971 Nr 12 poz. 114),
- Ustawie o ochronie przyrody.
Art. 30 ust. 1 pkt 13 ustawy o lasach:
„W lasach zabrania się puszczania psów luzem, z wyjątkiem psów używanych do celów łowieckich, pasterskich oraz ratowniczych.”
Oznacza to, że zakaz ma charakter ogólny i bezwarunkowy – nie jest istotne, czy pies jest groźny, ma kaganiec, słucha właściciela czy nie. Zakaz dotyczy każdego psa, poza wyjątkami określonymi w ustawie.
2. Dlaczego obowiązuje zakaz puszczania psów luzem w lesie?
Zakaz ten ma swoje uzasadnienie przyrodnicze, bezpieczeństwa i porządkowe:
- Ochrona dzikich zwierząt – nawet łagodny pies może spłoszyć lub zaatakować zwierzęta leśne, szczególnie młode osobniki w okresie lęgowym,
- Zagrożenie dla innych ludzi – nie każdy spacerowicz czuje się komfortowo w obecności psa bez smyczy,
- Bezpieczeństwo psa – kontakt z dzikimi zwierzętami, zjedzenie trującej rośliny lub ugryzienie przez kleszcza może stanowić poważne zagrożenie dla psa.
3. Konsekwencje prawne – co grozi właścicielowi psa?
A. Mandat karny
Puszczenie psa luzem w lesie stanowi wykroczenie i może skutkować:
- mandatem karnym do 500 zł (art. 154 § 1 Kodeksu wykroczeń),
- wnioskiem o ukaranie do sądu, jeśli sprawa ma poważniejszy charakter (np. pies gonił sarnę lub zaatakował inne zwierzę).
Leśniczy, strażnik leśny, policjant czy strażnik miejski mogą nałożyć mandat na podstawie przepisów o wykroczeniach leśnych.
B. Odpowiedzialność cywilna
Jeśli pies:
- pogoni za zwierzyną, wywoła jej stres lub rany,
- zaatakuje inne zwierzęta lub ludzi,
- zniszczy mienie (np. wykopie młode sadzonki drzew),
właściciel może ponosić odpowiedzialność cywilną na podstawie art. 431 Kodeksu cywilnego (odpowiedzialność za zwierzęta). Może to oznaczać obowiązek zapłaty odszkodowania lub zadośćuczynienia.
C. Odpowiedzialność karna
W skrajnych przypadkach może dojść do:
- naruszenia art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt, jeśli pies spowoduje szczególne cierpienie zwierzęcia dzikiego (np. zagryzie je) – grozi za to kara do 3 lat pozbawienia wolności,
- przestępstwa przeciwko przyrodzie – np. zakłócanie okresu lęgowego gatunków chronionych (art. 52 ustawy o ochronie przyrody).
4. Co z psami myśliwskimi i ratowniczymi?
Wyjątki przewidziane w ustawie o lasach obejmują:
- psy myśliwskie – tylko w czasie polowania i w obecności uprawnionego myśliwego,
- psy ratownicze – podczas akcji lub ćwiczeń służbowych,
- psy pasterskie – przy wypasie zwierząt gospodarskich.
W każdym innym przypadku – także podczas zwykłego treningu, zabawy czy spaceru – pies musi być prowadzony na smyczy.
5. A co z parkami narodowymi i rezerwatami?
W takich miejscach obowiązują dodatkowe, jeszcze bardziej rygorystyczne przepisy.
- Ustawa o ochronie przyrody (art. 15 ust. 1 pkt 16) zakazuje wprowadzania psów na teren parku narodowego lub rezerwatu, z wyjątkiem psów asystujących.
Za złamanie tego zakazu grozi kara grzywny, a nawet kara aresztu (do 30 dni) lub nagana (art. 127 ustawy).
Niektóre parki dopuszczają wprowadzanie psów na smyczy, ale wyłącznie na wyznaczonych trasach – zawsze warto wcześniej sprawdzić regulamin danego terenu chronionego.
6. Czy kaganiec coś zmienia?
Wielu właścicieli psów uważa, że kaganiec zwalnia ich z obowiązku prowadzenia psa na smyczy. Tymczasem:
- przepisy nie przewidują takiego wyjątku – pies w kagańcu również nie może biegać luzem po lesie,
- kaganiec nie chroni dzikiej zwierzyny ani nie zmniejsza ryzyka ucieczki psa.
7. Jak bezpiecznie spacerować z psem w lesie?
Aby uniknąć problemów i jednocześnie zapewnić psu ruch i przyjemność z przebywania w naturze, warto:
- korzystać ze smyczy treningowej lub linki tropiącej – pozwala psu się wybiegać, ale daje pełną kontrolę,
- unikać terenów objętych ochroną (np. rezerwatów, parków narodowych),
- szanować dziką przyrodę i innych użytkowników lasu – nie każdy musi lubić kontakt z psami.
8. Podsumowanie
Puszczanie psa luzem w lesie to wykroczenie, które może skutkować mandatem, odpowiedzialnością cywilną, a w skrajnych przypadkach – nawet karną. Zakaz ten wynika z potrzeby ochrony dzikiej przyrody i zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim użytkownikom lasu – ludziom, zwierzętom i samym psom.
Zamiast ryzykować problemy prawne, warto korzystać z legalnych form spacerowania z pupilem – smyczy, ogrodzonych wybiegów dla psów czy specjalnych tras rekreacyjnych. Świadome i odpowiedzialne zachowanie właścicieli psów to krok w stronę harmonijnego współistnienia człowieka, zwierząt domowych i przyrody.
Dodaj komentarz